Kiedy rodzina się powiększa, a dotychczasowa przestrzeń staje się niewystarczająca, często zaczynamy myśleć o większym domu. Naturalnie, budowa większego metrażu to wyższe koszty niż w przypadku kompaktowej parterówki o powierzchni 80 m². Jednak duży dom wcale nie musi rujnować naszego budżetu. Kluczem jest odpowiedni wybór projektu i świadome poszukiwanie oszczędności na każdym etapie realizacji. Jak zatem wybrać właściwy projekt i gdzie szukać możliwości obniżenia wydatków?
Oszczędność już na starcie: wybór gotowego projektu.
Pierwsze i często największe oszczędności możemy poczynić już na etapie wyboru projektu. Zamiast decydować się na drogi, indywidualny projekt, warto rozważyć gotowe projekty domów, których na rynku są tysiące. Ich cena jest znacznie niższa, a wybór tak duży, że z pewnością znajdziesz coś dla siebie. Aby projekt generował jak najmniejsze koszty, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów. Po pierwsze, choć mowa o dużym domu, trzeba się zastanowić, czy naprawdę potrzebujemy 200 m² powierzchni użytkowej, czy może wystarczy 150-160 m². Każdy dodatkowy metr kwadratowy to wyższe koszty, nie tylko budowy, ale i utrzymania domu. Po drugie, im prostsza bryła domu, tym tańsza budowa. Unikajmy skomplikowanych kształtów, wykuszy, czy licznych załamań ścian. Prosty, prostokątny lub kwadratowy rzut to mniejsze zużycie materiałów, krótszy czas pracy i mniej skomplikowane rozwiązania konstrukcyjne. Po trzecie, dach jest jednym z najbardziej kosztownych elementów każdego domu, a najtańszy w budowie jest dach dwuspadowy symetryczny. Wszelkie lukarny, jaskółki, wielospadowe dachy czy skomplikowane konstrukcje znacznie podnoszą koszty. Na koniec, jeśli zależy nam na dużej przestrzeni mieszkalnej, warto się zastanowić, czy musimy mieć zintegrowany garaż. Dom bez garażu pozwala na zaoszczędzenie znacznej kwoty i często umożliwia wygospodarowanie dodatkowego pokoju czy przestrzeni użytkowej w miejscu, gdzie pierwotnie miał być garaż.

Tnij koszty na każdym etapie – oszczędności w trakcie budowy.
Poza dobrze dobranym projektem, istnieje wiele obszarów, w których można szukać oszczędności już na etapie realizacji inwestycji. Koszt fundamentów zależy od warunków gruntowych. Jeśli grunt jest słaby, konieczne mogą być droższe rozwiązania, takie jak głębokie fundamenty czy wzmocnienia, dlatego warto zlecić badania geotechniczne gruntu jeszcze przed zakupem działki, by uniknąć niespodzianek. Prostota konstrukcji fundamentów, bez skomplikowanych kształtów, również obniży koszty. Nie zawsze najdroższe materiały są najlepsze, a najtańsze najgorsze – kluczem jest znalezienie optymalnego stosunku jakości do ceny. Warto na bieżąco porównywać oferty od różnych dostawców, szukać promocji, a także rozważyć zakup materiałów w hurtowych ilościach bezpośrednio od producentów. W niektórych sytuacjach warto kupować materiały sezonowo, gdy ceny są niższe. Istotne są, o czym już wspomnieliśmy, proste rozwiązania konstrukcyjne. Ograniczenie liczby ścian nośnych i postawienie na otwarte przestrzenie również może przynieść oszczędności. Im mniej słupów konstrukcyjnych i trzonów kominowych tym tańszy będzie nasz przyszły dom.
Wybór odpowiedniej ekipy to podstawa – nie warto decydować się na pierwszą lepszą ofertę. W trakcie analizy dobrze porównać kilka wycen, sprawdzić referencje, a także upewnić się, że umowa jest jasna i precyzyjnie określa zakres prac i terminy płatności. Sprawny i solidny wykonawca to podstawa dobrej inwestycji, bo poprawki po tańszej ekipie mogą okazać się droższe niż początkowa oszczędność.
Ważna w całościowej koncepcji oszczędnego domu jest nie tylko jego budowa, ale również użytkowanie. Dobrze zaplanowane projekty domów pozwalają wykorzystać nowoczesne rozwiązania technologiczne do obniżenia kosztów utrzymania.
Rozważenie pomp ciepła czy fotowoltaiki na początek może wydawać się drogie, ale w dłuższej perspektywie generują one ogromne oszczędności na rachunkach za energię. Jednak jeśli budżet jest mocno ograniczony, konwencjonalne rozwiązania, takie jak piec gazowy, mogą być tańszym wyborem na start.
Na koniec, jeśli mamy odpowiednie umiejętności i czas, możemy wykonać niektóre prace samodzielnie, np. prace wykończeniowe (malowanie, układanie paneli, montaż mebli). Realizacja budowy częściowo metodą gospodarczą pozwala znacząco obniżyć koszty robocizny.

Duży dom, czyli taki o powierzchni powyżej 140 m², nie musi być drogi w budowie, jeśli będziemy od samego początku dbać o ekonomię przedsięwzięcia. Kluczem do sukcesu jest świadome planowanie, począwszy od wyboru taniego, a jednocześnie funkcjonalnego projektu, poprzez proste i sprawdzone rozwiązania konstrukcyjne, aż po rozsądne zarządzanie budżetem w trakcie realizacji. Pamiętając o tych zasadach, możemy cieszyć się przestronnym domem, nie niszcząc przy tym naszych finansów.